- stupeo
- stŭpeo, ui, ēre, v. n. and a. [Sanscr. stūpas, cumulus; Gr. stupos; Lat. stipes, a block, stump; cf. steibô].I.Neutr., to be struck senseless, to be stunned, benumbed; to be struck aghast, to be astonished, astounded, amazed, confounded, stupefied, etc. (freq. and class.;(β).
syn. torpeo): animus lassus curā confectus stupet,
Ter. And. 2, 1, 4:cum hic etiam tum semisomnus, stupri plenus stuperet,
Cic. Verr. 2, 5, 36, § 95:torpescunt scorpiones aconiti tactu stupentque pallentes,
Plin. 27, 2, 2, § 6:haec cum loqueris, nos barones stupemus,
Cic. Fin. 2, 23, 77; cf.:quae cum intuerer stupens,
id. Rep. 6, 18, 18:dum stupet obtutuque haeret defixus in uno,
Verg. A. 1, 495:admiror, stupeo,
Mart. 5, 63, 3:adhuc in oppidis coartatus et stupens,
Cic. Att. 7, 10:vigiles attoniti et stupentibus similes,
Curt. 8, 2, 3.—With gen.:tribuni capti et stupentes animi,
Liv. 6, 38.—With abl. or in with abl.: stupere gaudio Graecus, Cael. ap. Quint. 9, 3, 58:(γ).exspectatione stupere,
Liv. 8, 13, 17:novitate,
Quint. 12, 6, 5:carminibus stupens,
Hor. C. 2, 13, 33:stupet Albius aere,
id. S. 1, 4, 28:laetitiā,
Sen. Herc. Fur. 621:rex subito malo,
Flor. 2, 12:qui stupet in titulis et imaginibus,
Hor. S. 1, 6, 17:stupet in Turno,
Verg. A. 10, 446. —With ad:B.mater ad auditas stupuit voces,
Ov. M. 5, 509:et stupet ad raptus Tyndaris ipsa tuos,
Mart. 12, 52, 6:ad supervacua,
Sen. Ep. 87, 5:ad tam saevam dominationem,
Just. 26, 1, 8.—Transf., of inanimate or abstract things, to be benumbed or stiffened, to be brought to a stand-still, to stop (mostly poet.;II.not in Cic.): multum refert, a fonte bibatur Qui fluit, an pigro quae stupet unda lacu,
Mart. 9, 100, 10:flumina brumā,
Val. Fl. 5, 603:undae,
Sen. Herc. Fur. 763; cf.:ad frigus stupet (vinum), opp. gelascit,
Plin. 14, 21, 27, § 132:stupuitque Ixionis orbis,
Ov. M. 10, 42:ignavo stupuerunt verba palato,
id. Am. 2, 6, 47:stupente ita seditione,
Liv. 28, 25.—Act., to be astonished or amazed at, to wonder at any thing ( poet.; cf.admiror): pars stupet innuptae donum exitiale Minervae,
Verg. A. 2, 31:omnia dum stupet,
Val. Fl. 5, 96:regis delicias,
Mart. 12, 15, 4:dum omnia stupeo,
Petr. 29 al. — Hence, part. fut. pass.: stŭpendus, a, um, wonderful, astonishing, amazing, stupendous:virtutibus stupendus,
Val. Max. 5, 7, 1:virtutum stupenda penetralia,
Nazar. Pan. Const. 6, § 1.
Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. Charlton T. Lewis, Ph.D. and Charles Short. 2011.